“Wij vinden u baas!”

Een gastles over zwerfafval verzorgen, ik doe het steeds vaker. Ook op een middelbare school, voor pubers dus.

Als de leerlingen de aula binnenstromen, plaatsnemen op de tribune, valt het me elke keer weer op. Je ziet dat ze er geen zin in hebben. Dit kantelt 180º zodra ze inzien dat het over hen gaat. Dat duurzaamheid begint bij zwerfafval.

Het mooie van zo’n gastles is, ik kan vertellen waarom ik het doe: zwerfafval opruimen.

Uitgelachen

Bijna elke dag wordt ik wel een paar keer uitgelachen of meewarig aangekeken.

Vooral de ‘stoere’ jeugd vindt het fijn om de meest gevatte opmerking mij toe te roepen: “Heb je honger?”, “Heb je wat verloren?” en de mindere goden wat originaliteit betreft komen niet verder dan “Heb je een taakstraf?”

Zwerfvuil opruimen moet je niet gaan doen als je je populair wil maken bij de jeugd.

Het is elke keer weer leuk om mee te maken hoe dat gaat. Als ik binnenkom zie ik aan hun hele houding dat ze er geen zin in hebben: “Weer zo’n mannetje die komt zeggen dat we geen zwerfvuil mogen maken, dat hij dat vies vindt, dat het geen gezicht is, al die troep op straat, dat je dat thuis toch ook niet doet en bovendien is het nog eens slecht voor het ‘milieu’, whatever that may be”.

“Dit uur komen we ook wel door…”

Het duurt niet lang voordat ze door hebben dat ik een ander verhaal vertel. Dat het mij geen biet kan schelen dat de straat er vies uit ziet, dat het mij niet uit maakt dat zij andere normen en waarden hebben dan ik, maar dat het mij om mijn kinderen en om henzelf te doen is. Vervolgens zitten ze een uur ademloos en met open mond te luisteren naar wat de gevolgen zijn van achteloos achter gelaten plastic verpakkingen.

En ik vertel hun waarom ik dagelijks zwerfvuil opruim, ook al wordt ik uitgelachen door kinderen op straat en meewarig aan gekeken door volwassenen. Ik snap dat zij niet weten wat ik weet; wat voor desastreuze gevolgen zwerfvuil heeft. En dat nog eeuwen lang.

Aan het begin van zo’n voorlichting vraag ik “Wie laat er wel eens wat vallen op straat?” Alle handen gaan de lucht in. Aan het eind vraag ik niet “Wie laat dit voortaan uit zijn hoofd?” Ik vraag “Wie is er voortaan bereid om zwerfvuil op te pakken als je dat tegenkomt?”

Weer gaan alle vingers omhoog.

Net als diegene die iets laat vallen denkt “och, dat ene flesje maakt niet uit” niet weet wat voor gigantische negatieve gevolgen die mindset heeft, zo kan de gedachte “Ik pak toch dat ene flesje op” ook gigantische positieve gevolgen hebben.

Het gebeurt regelmatig dat kinderen na zo’n gastles snel naar buiten rennen, het eerste het beste zwerfvuil oppakken en daarmee weer naar binnen lopen om dit trots aan mij te laten zien.

Laatst gebeurde me iets dat ik nooit verwacht had.

Drie tieners kwamen op me aflopen en zeiden “We vinden u baas!”. Ik had geen flauw idee wat ze bedoelden, had ik bazig gedaan? Gelukkig hielp hun leraar mij: “Dat is het het nieuwste woord voor ‘cool’, ze vinden u ‘cool’”

Ooit gedacht dat pubers iemand met een prikstok ‘baas’ zouden vinden? 😇

=============

Wil je ook een gastles over zwerfvuil? Neem dan gerust contact met ons op.
Aan de hand van zwerfafval laat KLEAN zien dat het klimaatprobleem veroorzaakt wordt door een denkfout: “Wat ik doe is te klein om een verschil te maken.”

Wij doen niet alleen aan bewustwording, wij bieden vooral een handelingsperspectief.
Na onze gastlessen zijn de leerlingen doordrongen van de ernst van de Plastic Soep maar ook super gemotiveerd om er iets aan te doen.

KLEAN doet veel meer dan gastlessen geven. Wij leiden ook gastles-gevers op. De eerste gastles-gevers voor de Plastic Soup Foundation zijn door ons opgeleid. Ook leidden we Hij Die Graag Genoemd Wil Worden, aka Zwerfinator, op, hij werd tot nr 1 van de Duurzame 100 2019 verkozen.  Door een door KLEAN bedachte psychologische interventie, #zwerfie, werd hij en vele anderen verleid om zwerfafval op te ruimen.  

Het belangrijkste dat KLEAN gedaan heeft is er voor zorgen dat zwerfafval de status van milieu-probleem kreeg.

Natuurlijk geven we ook lessen op Universiteiten.. En ook op basisscholen. Hieronder een korte impressie hoe die door kinderen ervaren wordt.